समस्या कधीपासून सुरू होते? जसे आपण या लेखात पाहणार आहोत, असे घडते जेव्हा पृथक्करणाचे हे भाग वारंवार येतात, कालांतराने दीर्घकाळापर्यंत असतात आणि सहसा अशा परिस्थितीशी संबंधित असतात ज्या संघर्षपूर्ण असतात किंवा काही क्लेशकारक अनुभव असतात. तेव्हाच जेव्हा आपण पृथक्करण विकार, बद्दल बोलतो आणि या प्रकरणात पुढे जाण्यापूर्वी मानसिक मदत आवश्यक असते.

मानसशास्त्रातील पृथक्करणाची व्याख्या आणि पृथक्करण विकाराचे प्रकार

अनेक मानसशास्त्रज्ञ आणि मानसोपचारतज्ञ आहेत ज्यांनी मानसशास्त्रातील पृथक्करणाचा अर्थ गेल्या काही वर्षांत स्पष्ट केला आहे : पियरे जेनेट, सिग्मंड फ्रायड, मायर्स, जेनिना फिशर… खाली, आम्ही स्पष्ट करतो विघटन म्हणजे काय आणि ते कसे वाटते .

विघटन, ते काय आहे?

आम्ही असे म्हणू शकतो की पृथक्करण करते व्यक्तीचे मन आणि त्यांच्या वर्तमान क्षणाची वास्तविकता यांच्यातील वियोग संदर्भ. व्यक्ती स्वत: पासून, त्याच्या विचार, भावना आणि कृतींपासून डिस्कनेक्ट झाल्यासारखे वाटते. पृथक्करणाचे वर्णन अनेकदा स्वप्‍नात असल्‍याची किंवा दुरून किंवा बाहेरून काही पाहण्‍याची भावना असे केले जाते (म्हणूनच आपण "मन-शरीर वियोग" असे बोलतो).

डायग्नोस्टिक अँड स्टॅटिस्टिकल मॅन्युअल ऑफ मेंटल डिसऑर्डर्स (DSM 5) dissociative disorder ची व्याख्या "//www.isst-d.org/">ISSTD), the पृथक्करणाची व्याख्या संदर्भ डिस्कनेक्शन किंवा सामान्यत: संबंधित घटकांमधील कनेक्शनचा अभाव.

जेव्हा एखादी व्यक्ती हे डिस्कनेक्शन दीर्घकाळ आणि सतत मार्गाने सादर करते. , हे पृथक्करण क्रोनिक असे म्हणूया, असे म्हटले जाते की त्या व्यक्तीला पृथक्करण विकार आहे.

विघटन विकाराचे प्रकार

वियोगाचे किती प्रकार आहेत? DSM 5 नुसार पाच डिसोसिएटिव्ह डिसऑर्डर आहेत, त्यापैकी पहिले तीन सूचीबद्ध मुख्य आहेत:

• डिसोसिएटिव्ह आयडेंटिटी डिसऑर्डर (DID): पूर्वी याला मल्टिपल पर्सनॅलिटी डिसऑर्डर (BPD) म्हणून ओळखले जात असे, असे काही लोक आहेत जे याला मल्टिपल पर्सनॅलिटी डिसऑसिएशन म्हणतात. हे "वळणे घेऊन" भिन्न व्यक्तिमत्व किंवा द्वारे दर्शविले जातेओळख म्हणजेच, व्यक्तीला अशी भावना असू शकते की स्वतःमध्ये अनेक व्यक्तिमत्त्वे आहेत . द गर्ल इन द ग्रीन ड्रेस , जेनी हेन्सचे पुस्तक, जिला बालपणात शोषण आणि वियोग सहन करावा लागला, तिने तब्बल 2,681 व्यक्तिमत्त्व कसे विकसित केले हे स्पष्ट करते, हे सर्वात प्रसिद्ध आणि उच्च-प्रोफाइल उदाहरणांपैकी एक आहे. पृथक्करण. आपण असे म्हणू शकतो की डीआयडी हे पृथक्करणाचे सर्वात तीव्र आणि जुनाट प्रकटीकरण आहे. डिसोसिएटिव्ह आयडेंटिटी डिसऑर्डर असलेले लोक कॉमोरबिडीटी कोणत्याही नैराश्याचे प्रकार असतील , चिंता इ. 2>.

• विघटनशील स्मृतिभ्रंश. व्यक्ती त्याच्या आयुष्यातील महत्त्वाच्या घटना विसरू शकते, ज्यामध्ये आघातजन्य अनुभवांचा समावेश होतो (म्हणूनच विघटनशील प्रक्रिया पोस्ट-ट्रॉमॅटिक स्ट्रेस डिसऑर्डरशी जवळून संबंधित असतात) आणि ही वस्तुस्थिती इतर कोणत्याही रोगाद्वारे स्पष्ट केली जाऊ शकत नाही. डिसोसिएटिव्ह स्मृतीभ्रंशाचा अनुभव डिसोसिएटिव्ह फ्यूग्यू सह होऊ शकतो: वरवर पाहता एखाद्या उद्देशाने भटकणे.

• डिपर्सनलायझेशन/डीरिअलायझेशन डिसऑर्डर . व्यक्तीला डिस्कनेक्शन किंवा स्वतःच्या बाहेर असण्याची भावना असते. त्यांच्या कृती, भावना आणि विचार एका विशिष्ट अंतरावरून पाहिले जातात, हे चित्रपट पाहण्यासारखे आहे ( वैयक्तिकरण ). हे देखील शक्य आहे की वातावरण दूरचे वाटते, जसे कीएक स्वप्न ज्यामध्ये सर्वकाही अवास्तव दिसते ( derealization ). बरेच लोक आश्चर्यचकित करतात की जेव्हा वास्तविकतेत depersonalization आणि dissociation मध्ये काय फरक आहे आणि आपण पाहिल्याप्रमाणे depersonalization हा एक प्रकारचा पृथक्करण आहे. आपण काय फरक करू शकतो हा आहे व्यक्तिकरण आणि डिरिअलायझेशन दरम्यान : पहिला म्हणजे स्वतःचे निरीक्षण करणे आणि स्वतःच्या शरीरापासून वेगळे होणे, तर डीरिअलायझेशन हे वातावरण वास्तविक नाही असे समजले जाते. .

• इतर निर्दिष्ट पृथक्करण विकार.

• अनिर्दिष्ट विघटनशील विकार.

आम्ही सुरुवातीला म्हटल्याप्रमाणे, हे विकार सहसा काही क्लेशकारक घटनेनंतर दिसतात . किंबहुना, तीव्र ताण किंवा पोस्ट-ट्रॉमॅटिक स्ट्रेस डिसऑर्डर यांसारखे काही विकार आहेत ज्यात पृथक्करण, फ्लॅशबॅक आठवणी आणि डिपर्सोनलायझेशन/डिरिअलायझेशन यांसारखी लक्षणे समाविष्ट आहेत.

थेरपी तुमचे मानसिक आरोग्य सुधारते

वियोग कशामुळे होतो? पृथक्करणाची कारणे आणि उदाहरणे

विघटन कशामुळे होते? पृथक्करण एक अनुकूली यंत्रणा म्हणून कार्य करते, काही तज्ञांच्या मते, एक संरक्षण यंत्रणा म्हणून, जी परिस्थितीचा सामना करताना आपल्याला भारावून टाकते. , आपले मन कसेतरी "डिस्कनेक्ट" करतेक्षणाची वेदना आणि त्याचा आपल्या भावनांवर होणारा परिणाम कमी करा. आम्ही असे म्हणू शकतो की भावनिक संरक्षण म्हणून कार्य करते (किमान तात्पुरते). या विकाराची वैशिष्ट्यपूर्ण अवास्तव भावना देखील चिंतेच्या स्पेक्ट्रमचा भाग असू शकते.

वियोगाचे उदाहरण पाहू या: भूकंप किंवा अपघातातून वाचलेली व्यक्ती आणि विविध शारीरिक दुखापती झालेल्या व्यक्तीची कल्पना करा, त्या व्यक्तीचे मन काय करते? तो वेदनांपासून, त्याच्या शरीरात राहणाऱ्या संवेदनांपासून, त्याच्या सभोवतालच्या सर्व गोंधळापासून, पळून जाण्यासाठी, पळून जाण्यासाठी "डिस्कनेक्ट करतो" अनुभव या प्रकरणात, या क्षणी तणावामुळे पृथक्करण व्यक्तीला परिस्थितीचा सामना करण्यास मदत करते.

संरक्षण यंत्रणा म्हणून पृथक्करणाची उदाहरणे :

• लैंगिक अत्याचार
• दुर्व्यवहार आणि बाल शोषण
• आक्रमकता<13
• हल्‍ला अनुभवल्‍याने
• आपत्तीचा अनुभव घेणे
• अपघात झाला (अपघातानंतर मानसिक परिणामांसह).

हे महत्त्वाचे आहे हे लक्षात ठेवा की पृथक्करण हे एक जटिल लक्षण आहे ज्याची अनेक कारणे असू शकतात , तथापि, पृथक्करण आणि आघात अनेकदा हातात हात घालून जातात. सामान्यतः विघटनशील विकार एखाद्या आघाताची प्रतिक्रिया म्हणून प्रकट होतो आणि हा एक प्रकारची "मदत" आहेवाईट आठवणी नियंत्रणात ठेवा इतर संभाव्य कारणांमध्ये पदार्थाचा वापर समाविष्ट आहे आणि औषधांच्या परिणामांमुळे पृथक्करण होऊ शकते.

विघटन हे इतर नैदानिक ​​​​विकारांचे लक्षण देखील असू शकते जसे की उपरोक्त पोस्ट-ट्रॉमॅटिक स्ट्रेस डिसऑर्डर, बॉर्डरलाइन पर्सनॅलिटी डिसऑर्डर (BPD), बायपोलर डिसऑर्डर, स्किझोफ्रेनिया, आणि अगदी खाण्याचे विकार आणि चिंता विकार.

पृथक्करण आणि चिंता

जरी पृथक्करण विकार असा विकार आहे, DSM 5 नुसार, तो संबंधित लक्षण म्हणून देखील दिसू शकतो चिंतेच्या क्लिनिकल चित्रासह.

होय, चिंता आणि पृथक्करण संबंधित असू शकतात. चिंता अवास्तविकतेची संवेदना निर्माण करू शकते जी पृथक्करणाने उद्भवते, आणि ते म्हणजे चिंतेच्या उच्च शिखरांना तोंड देत असलेले मन, संरक्षण यंत्रणा म्हणून पृथक्करण निर्माण करू शकते (आपण असे म्हणू शकतो की हे पृथक्करणाचा एक प्रकार आहे. भावनांचे, त्यांच्यापासून वेगळे होण्याचे).

म्हणून, पृथक्करण संकटादरम्यान, चिंतेची काही विशिष्ट शारीरिक चिन्हे दिसू शकतात, जसे की: घाम येणे, थरथरणे, मळमळ, आंदोलन, अस्वस्थता, स्नायूंचा ताण...

पृथक्करण लक्षणे

पृथक्करण विकाराच्या प्रकारानुसार लक्षणे बदलतात. आपण बोललो तरसर्वसाधारणपणे, वियोगाच्या लक्षणांपैकी आपल्याला आढळते :

• स्वत:पासून, आपल्या शरीरापासून आणि आपल्या भावनांपासून वेगळे झाल्याची भावना.<13
• स्मरणशक्ती कमी होणे काही तथ्ये, काही अवस्था...
• वातावरणाची अवास्तव समज , विकृत किंवा अस्पष्ट.
• तुमच्या आजूबाजूला घडणाऱ्या घटनांशी तुमचा स्पर्श हरवत चालला आहे असे वाटणे , दिवास्वप्न पाहण्यासारखेच.
• स्वत:ला आणि तुमच्या सभोवतालपासून सुन्न किंवा दूर जाणे.
• तणाव, चिंता, नैराश्य …

हा विकार शोधण्यासाठी आणि तपासण्यासाठी विविध चाचण्या आहेत. डिसोसिएटिव्ह एक्सपिरिअन्स स्केल (डिसोसिएटिव्ह एक्सपिरियन्स स्केल) किंवा कार्लसन आणि पुतनाम यांच्या स्केल ऑफ डिसोसिएटिव्ह एक्सपिरियन्स स्केल हे डिसॉसिएटिव्ह एक्सपिरियन्स स्केल आहे. रुग्णाच्या स्मृती, चेतना, ओळख आणि/किंवा आकलनामध्ये संभाव्य व्यत्यय किंवा अपयशांचे मूल्यांकन करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे. या पृथक्करण चाचणीमध्ये 28 प्रश्न असतात ज्यांची उत्तरे तुम्हाला वारंवारता पर्यायांसह द्यावी लागतात.

ही चाचणी निदानाचे साधन नाही , परंतु शोध आणि तपासणीसाठी आणि कोणत्याही परिस्थितीत बदलत नाही पात्र व्यावसायिकाने केलेले औपचारिक मूल्यांकन.

पृथक्करण कसे करावे

विघटनावर कसे कार्य करावे? मानसशास्त्रज्ञाकडे जाण्यातील मुख्य अडथळ्यांपैकी एक म्हणजे "पँडोरा बॉक्स उघडणे" आवश्यक आहे.(आम्ही आधीच पाहिले आहे की पृथक्करण का घडते, सामान्यत: क्लेशकारक घटनांमुळे), तथापि, आपल्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी आणि आपल्या सर्व चिंता किंवा चिंता शांत करण्यासाठी आपल्या स्वत: ची काळजी घेणे आणि आपले मनोवैज्ञानिक कल्याण पुनर्प्राप्त करणे महत्वाचे आहे. विकार ते आपल्याला होऊ शकतात

येथे मनोवैज्ञानिक थेरपीने पृथक्करण कसे हाताळावे ते स्पष्ट केले आहे. पृथक्करणावर मात करण्यासाठी व्यक्तीच्या मनाला मदत करण्यासाठी चांगले परिणाम देणारे एक तंत्र आहे ज्याने ते निर्माण केले आहे त्या घटनांवर पुनर्प्रक्रिया करणे हे आहे डोळ्याची हालचाल डिसेन्सिटायझेशन आणि रीप्रोसेसिंग (EMDR). EMDR सह पृथक्करणाचा उपचार पृथक्करणास कारणीभूत असलेल्या अनुभवाच्या स्मृतीवर लक्ष केंद्रित करते, म्हणजेच ते द्विपक्षीय उत्तेजनाद्वारे क्लेशकारक स्मृती हाताळते (भावनिक शुल्क कमी करण्यासाठी दोन सेरेब्रल गोलार्धांमधील कनेक्शन सुलभ करते. आणि अशा प्रकारे माहितीवर अधिक चांगल्या प्रकारे प्रक्रिया करा.

इतर तंत्रांसह विघटनावर मात कशी करावी? मनाच्या पृथक्करणाच्या उपचारांसाठी इतर प्रभावी उपचारात्मक पध्दती, जे तुम्हाला बुएनकोको ऑनलाइन मानसशास्त्रज्ञांमध्ये आढळू शकतात, ते आहेत संज्ञानात्मक-वर्तणूक थेरपी आणि सायकोडायनामिक थेरपी .

कोणत्याही परिस्थितीत, जर तुम्हाला वाटत असेल की तुम्हाला या प्रकारची समस्या येत आहे आणि तुम्ही पृथक्करण बरा करण्याचा मार्ग शोधत असाल, तर ते जाणे सोयीचे आहे.एखाद्या मानसशास्त्रज्ञाकडे जो निदान करू शकतो आणि पृथक्करणासाठी सर्वोत्तम उपचार सूचित करू शकतो. भूतकाळातील नकारात्मक अनुभवांना एका सुसंगत कथनात दैनंदिन जीवनात समाकलित करण्यात सक्षम होण्यासाठी या वस्तुस्थितीवर कार्य करणे महत्वाचे आहे ज्यामध्ये काय घडले याची जाणीव ही एक स्मृती राहते ज्यामुळे आघात पुन्हा सक्रिय होत नाही.