বিষয়বস্তুৰ তালিকা
আপুনি বাৰে বাৰে চেষ্টা কৰিছে, কিন্তু কোনো উপায় নাই, এটা পৰিস্থিতি সলনি কৰাটো অসম্ভৱ যেন লাগে, যিবোৰ লক্ষ্য আপোনাৰ আছে সেইবোৰত উপনীত হোৱাটো।
অধ্যৱসায় আৰু অধ্যৱসায় লৰচৰ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে, আপুনি শক্তি হেৰুৱাই পেলায় আৰু শেষত এক প্ৰকাৰৰ পৰাজয় অনুভৱ কৰে; যিমানেই চেষ্টা কৰিলেও কোনো কথা নাই কাৰণ আপুনি নাপাব, গতিকে আপুনি টাৱেলখন পেলাই দিয়ে।
আজিৰ লেখাটোত আমি শিকি লোৱা অসহায়তাৰ কথা কওঁ গতিকে, যদি আপুনি প্ৰতিফলিত বা প্ৰতিফলিত অনুভৱ কৰিছে, তেন্তে পঢ়ি থাকিব কাৰণ... স্পয়লাৰ! ইয়াৰ চিকিৎসা আৰু ভাল ফলাফল লাভ কৰিব পাৰি।
শিক্ষিত অসহায়তা কি?
শিক্ষিত অসহায়তা বা আশাহীনতা সেই অৱস্থাটোৱেই হৈছে ই নিজকে প্ৰকাশ কৰে যেতিয়া আমি অনুভৱ কৰো যে আমি যিমানেই চেষ্টা নকৰোঁ কিয় কোনো পৰিস্থিতি সলনি কৰিবলৈ সক্ষম নহয়, যিহেতু আমি পোৱা ফলাফলক প্ৰভাৱিত কৰিবলৈ অক্ষম।
মনোবিজ্ঞানত শিকি অহা অসহায়তাই বুজায় সেইসকল লোকলৈ যিসকলে নামটোৱেই কোৱাৰ দৰে কিছুমান সমস্যাৰ সন্মুখীন হ'লে নিষ্ক্ৰিয় আচৰণ কৰিবলৈ শিকিছে ।
শিক্ষিত অসহায়তাৰ তত্ত্ব আৰু চেলিগমেনৰ পৰীক্ষা
১৯৭০ চনৰ সময়ছোৱাত মনোবিজ্ঞানী মাৰ্টিন চেলিগমেন য়ে লক্ষ্য কৰিছিল যে তেওঁৰ গৱেষণাৰ জীৱ-জন্তুবোৰে নিশ্চিতভাৱে হতাশাত ভুগিছিল পৰিস্থিতিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি এটা পৰীক্ষা কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল। পিঞ্জৰাবদ্ধ জীৱ-জন্তুবোৰে পৰিৱৰ্তনশীল সময়ৰ ব্যৱধানত বিদ্যুৎস্পৃষ্ট কৰিবলৈ ধৰিলে আৰু... তেওঁলোকে এটা আৰ্হি ধৰা পেলাব পৰাটো এৰাই চলিবলৈ ৰেণ্ডম কৰা হৈছে।
যদিও প্ৰথমতে জীৱ-জন্তুবোৰে পলাবলৈ চেষ্টা কৰিছিল, তথাপিও অতি সোনকালেই দেখিলে যে ই অসাৰ আৰু হঠাতে বিদ্যুৎস্পৃষ্ট হোৱাৰ পৰা হাত সাৰিব নোৱাৰে। গতিকে যেতিয়া তেওঁলোকে পিঞ্জৰাৰ দুৱাৰখন খোলা ৰাখিলে তেতিয়া তেওঁলোকে একোৱেই কৰা নাছিল। কাৰণ? তেওঁলোকৰ হাতত আৰু কোনো এৰাই চলিব পৰা উত্তৰ নাছিল, তেওঁলোকে নিজকে প্ৰতিৰক্ষাহীন অনুভৱ কৰিবলৈ শিকিছিল আৰু যুঁজিব নালাগে। এই প্ৰভাৱক শিকি লোৱা অসহায়তা বুলি কোৱা হৈছিল।
এই তত্ত্বই ব্যাখ্যা কৰে যে মানুহ আৰু প্ৰাণী উভয়ে নিষ্ক্ৰিয়ভাৱে আচৰণ কৰিবলৈ শিকিব পাৰে । শিকি লোৱা অসহায়তা তত্ত্বক ক্লিনিকেল ডিপ্ৰেছন আৰু অন্যান্য বিকাৰৰ সৈতে জড়িত কৰা হৈছে যিয়ে কোনো পৰিস্থিতিৰ ফলাফলৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণৰ অভাৱৰ ধাৰণাক সম্পৰ্কিত কৰে।
লিজা ছামাৰ (পেক্সেলছ)ৰ ফটোগ্ৰাফশিক্ষিত অসহায়তা: লক্ষণ
শিকিক্ষিত অসহায়তা কেনেকৈ প্ৰকাশ পায়? এইবোৰেই হৈছে ব্যক্তি এজন শিক্ষিত অসহায়তাত পৰি যোৱাৰ লক্ষণ:
- উদ্বেগ নেতিবাচক পৰিস্থিতিৰ আগতে।
- নিম্ন স্তৰৰ প্ৰেৰণা আৰু আত্মসন্মান প্ৰায়ে আত্ম-অৱজ্ঞাকাৰী চিন্তাৰ সৈতে। ব্যক্তিজনে পৰিস্থিতিত কি কৰিব নাজানে।
- হতাশাজনক লক্ষণ পুনৰাবৃত্তিমূলক ধাৰণা আৰু আশাহীনতাৰ চিন্তাৰ সৈতে।
- বলি হোৱাৰ অনুভৱ আৰু... ভাবিছিল যে পৰিস্থিতিটো ভাগ্যৰ ফলত হৈছে আৰু সেয়েহে কৰিব নোৱাৰিইয়াক সলনি কৰিবলৈ একোৱেই নাই।
- নিৰাশাবাদ কথাবোৰৰ নেতিবাচক দিশটোলৈ মনোযোগ কেন্দ্ৰীভূত কৰাৰ প্ৰৱণতাৰ সৈতে।
শিক্ষিত অসহায়তা: পৰিণতি
শিক্ষিত অসহায়তাই ব্যক্তিৰ আত্মসন্মান, আত্মবিশ্বাস আৰু আত্মবিশ্বাস ৰ ক্ষতি কৰে।
ফলস্বৰূপে সিদ্ধান্ত আৰু উদ্দেশ্যসমূহ অৰ্পণ কৰা হয়... আৰু এটা নিৰ্ভৰশীল ভূমিকা অৰ্জন কৰা হয়, য'ত ব্যক্তিজনে পৰিস্থিতিয়ে কঢ়িয়াই লৈ যায় আৰু আশাহীনতা আৰু পদত্যাগ অনুভৱ কৰে।
সকলোকে এটা সময়ত সহায়ৰ প্ৰয়োজন হয়
এজন মনোবিজ্ঞানী বিচাৰি উলিয়াওককিছুমান মানুহৰ শিক্ষিত অসহায়তা কিয় গঢ় লৈ উঠে?
¿ কি কি শিক্ষিত অসহায়তাৰ কাৰণসমূহ ? এই পৰিস্থিতিত আপুনি কেনেকৈ উপনীত হয়?
ইয়াক বুজি পোৱাৰ এটা সহজ উপায় হ'ল জৰ্জ বুকেৰ Tale of the Chained Elephant । এই কাহিনীটোত এজন ল’ৰাই ভাবিছে যে কিয় হাতী সমান ডাঙৰ জন্তু এটাই, চাৰ্কাছত, বেছি কষ্ট নকৰাকৈয়ে তুলিব পৰা শিকলিৰে সৰু ডাল এটাত বান্ধিবলৈ দিয়ে।
উত্তৰটো হ’ল হাতীটোৱে পলায়ন নকৰে কাৰণ ই নিশ্চিত যে ই নোৱাৰে, ইয়াৰ হাতত তেনে কৰিবলৈ সম্পদ নাই। যেতিয়া ই সৰু আছিল তেতিয়া ইয়াক সেই বাজিত বান্ধি থোৱা হৈছিল আৰু ই দিনে টানি টানিছিল , কিন্তু সেই মুহূৰ্তত তেওঁৰ শক্তি নাছিল বাবে তেওঁ নিজকে মুক্ত কৰিব নোৱাৰিলে। ইমানবোৰ হতাশজনক চেষ্টাৰ অন্তত কণমানি হাতীটোৱে মানি লৈছিল যে এৰি দিয়াটো সম্ভৱ নহয় আৰু তেওঁ পদত্যাগ কৰি নিজৰ ভাগ্য গ্ৰহণ কৰিলে। তেওঁ গম পালে যে তেওঁ সক্ষম নহয়, গতিকে প্ৰাপ্তবয়স্ক হিচাপে তেওঁ আৰু চেষ্টাও নকৰে।
মানুহৰ ক্ষেত্ৰতো এনেকুৱা হ’ব পাৰে যেতিয়া আমি বাৰে বাৰে কিছুমান বিশেষ পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হৈছো আৰু আমাৰ কাৰ্য্যই সেইটো লাভ কৰা নাই আমি উদ্দেশ্য কৰিছিলোঁ কেতিয়াবা, আনকি এনেকুৱাও হ'ব পাৰে যে যেতিয়া আকাংক্ষিত ফলাফল পোৱা যায় , শিক্ষিত অসহায়তা থকা ব্যক্তিজনে বিশ্বাস কৰে যে ই উৎপাদন কৰা নাই সম্পন্ন কৰা কাৰ্য্যৰ বাবে, কিন্তু বিশুদ্ধ আকস্মিকভাৱে ।
জীৱনৰ যিকোনো সময়তে মানুহে অসহায় অনুভৱ কৰিবলৈ শিকিব পাৰে যদিহে পৰিস্থিতি জটিল আৰু কঠিন হয় আৰু তেওঁলোকৰ সম্পদ ক্ষয় হয়। উদাহৰণস্বৰূপে, যেতিয়া সংগীৰ হিংসা হয়, বিষাক্ত সম্পৰ্কত, য'ত ব্যক্তিজনে ভালপোৱা অনুভৱ নকৰে, বা সম্পৰ্কত নাৰ্চিছিষ্ট ব্যক্তিৰ সৈতে, আৱেগিক বিষ আৰু শিকি অহা অসহায়তাৰ আৰ্হিৰ সৃষ্টি হ'ব পাৰে, যদিও বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে বাৰ , কাহিনীটোৰ হাতীটোৰ দৰেই, শৈশৱৰ অভিজ্ঞতাৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত হয় ।
ফটোগ্ৰাফ মিখাইল নিলভ (পেক্সেলছ)ৰ উদাহৰণ শিকি লোৱা অসহায়তা
শিক্ষিত অসহায়তাৰ ক্ষেত্ৰ বিভিন্ন পৰিৱেশত পোৱা যায়: স্কুলত, কৰ্মক্ষেত্ৰত, বন্ধুৰ গোটত, সম্পৰ্কত...
আহক এই উদাহৰণসমূহ এটা সাধাৰণ হৰৰ সৈতে চাওক: ব্যক্তিজনক বলি কৰা হৈছেবিষ আৰু পলায়নৰ সুযোগ নোহোৱাকৈ দুখ-কষ্টৰ প্ৰতি যিয়ে আৰু চেষ্টা নকৰে।
শিশুৰ শিকি অহা অসহায়তা
অতি সৰু ল'ৰা-ছোৱালীক যিসকলৰ ওপৰত এৰি দিয়া হয় বাৰে বাৰে কান্দে আৰু মনোযোগ দিয়া নহয় , তেওঁলোকে কান্দিবলৈ বন্ধ কৰি নিষ্ক্ৰিয় মনোভাৱ গ্ৰহণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।
শিক্ষাত শিকি অহা অসহায়তা
কিছুমানৰ সৈতে শ্ৰেণীত শিকি অহা অসহায়তা বিষয়বোৰো দিয়া হয়। যিসকল লোকে নিয়মিতভাৱে কোনো বিষয়ত পৰীক্ষাত ফেইল কৰে সঘনাই তেওঁলোকে অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে যে তেওঁলোকে যিমানেই কষ্ট কৰি অধ্যয়ন নকৰক কিয় সেই বিষয়ত উত্তীৰ্ণ হ’ব নোৱাৰিব ।
লিংগ হিংসাত শিকি অহা অসহায়তা
দম্পতীহালৰ শিক্ষিত অসহায়তা তেতিয়া হ’ব পাৰে যেতিয়া নিৰ্যাতনকাৰীয়ে তেওঁৰ ভুক্তভোগীক তেওঁৰ বাবে দোষী বুলি বিশ্বাস কৰায় দুৰ্ভাগ্য আৰু ক্ষতিৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ কৰা যিকোনো প্ৰচেষ্টাই তেওঁৰ সেৱা নকৰে।
নিৰ্যাতিত মহিলা ই শেষত শিক্ষিত অসহায়তা গঢ়ি তুলিব পাৰে। নিৰ্যাতনৰ কেইটামান ক্ষেত্ৰতে নহয়, ভুক্তভোগীয়ে নিজৰ পৰিস্থিতিৰ বাবে নিজকে দোষাৰোপ কৰে আৰু নিজৰ সংগীক পৰিত্যাগ কৰাৰ শক্তি হেৰুৱাই পেলায় লিংগ হিংসাৰ চক্ৰ;
কৰ্মক্ষেত্ৰত আৰু বিদ্যালয়ত অসহায়তা শিকিলে
The cases of... কৰ্মস্থলী আৰু স্কুলতো গুণ্ডাগিৰি কৰা অসহায়তা আৰু শিকি অহা আশাহীনতাৰ আন এক উদাহৰণ । গুণ্ডাগিৰিৰ দ্বাৰা ভোগা লোকসকলে প্ৰায়ে নিজকে দোষী অনুভৱ কৰে আৰু তুচ্ছ-তাচ্ছিল্যক সহজভাৱে লয়।
যিজন ব্যক্তিয়ে জীয়াই থাকিবলৈ এটা চাকৰিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল আৰু তাত মবিং ভোগ কৰে, তেওঁ এই পৰিস্থিতিৰ পৰা ওলাই আহিবলৈ একো কৰিব নোৱাৰি শিকিব পৰা আশাহীনতাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। তেওঁ পলাই যাব নোৱাৰে বা উৰ্ধতন ব্যক্তিৰ সন্মুখীন হ’ব নোৱাৰে।
শিক্ষিত অসহায়তাক কেনেকৈ জয় কৰিব পাৰি
এটা জন্মগত আচৰণ হোৱাৰ বাবে শিক্ষিত অসহায়তাক পৰিৱৰ্তন বা অশিকিব পাৰি . ইয়াৰ বাবে আচৰণৰ নতুন ৰূপ গঢ়ি তোলা আৰু আত্মসন্মানক শক্তিশালী কৰাটো প্ৰয়োজনীয়।
শিকি লোৱা অসহায়তাৰ ওপৰত কেনেকৈ কাম কৰিব পাৰি ৰ কিছুমান টিপছ চাওঁ আহক:
- সাৱধান হওক আৰু আপোনাৰ চিন্তাধাৰা বাছি লওক । কথাবোৰ আন দৃষ্টিকোণৰ পৰা চাবলৈ চেষ্টা কৰক আৰু নেতিবাচক আৰু বিপৰ্যয়জনক চিন্তাৰ প্ৰতি সচেতন হওক।
- আপোনাৰ আত্মসন্মানৰ ওপৰত কাম কৰক , নিজকে অধিক ভাল পাওক।
- নিজকে প্ৰশ্ন কৰক। আপুনি হয়তো বহুদিনৰ পৰা একে বিশ্বাস আৰু চিন্তাধাৰাক ধৰি ৰাখিছে, কামবোৰ বেলেগ ধৰণে কৰিলে কি হ'ব বুলি প্ৰশ্ন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰক, বিকল্প বিচাৰক।
- নতুন বস্তু চেষ্টা কৰক , আপোনাৰ ৰুটিন সলনি কৰক।
- আপোনাৰ বন্ধু-বান্ধৱীৰ সৈতে বা কোনো পেছাদাৰী ব্যক্তিৰ সৈতে সহায় বিচাৰক , এনেকুৱা সময়ো থাকে যেতিয়া কেতিয়া মনোবিজ্ঞানীৰ ওচৰলৈ যাব লাগে সেইটো জনাটো প্ৰয়োজনীয়।
শিক্ষিত অসহায়তা: চিকিৎসা
শিক্ষিত অসহায়তাৰ চিকিৎসাত আটাইতকৈ বেছি ব্যৱহৃত চিকিৎসা পদ্ধতিসমূহৰ ভিতৰত এটা হ’ল জ্ঞানমূলক-আচৰণ চিকিৎসা ।
চিকিৎসাৰ লক্ষ্য কি ?
- প্ৰাসংগিক পৰিস্থিতিসমূহ অধিক বাস্তৱসন্মতভাৱে মূল্যায়ন কৰিবলৈ শিকক।
- সেই পৰিস্থিতিসমূহত বৰ্তমানৰ সকলো তথ্যৰ প্ৰতি গুৰুত্ব দিবলৈ শিকক।
- বিকল্প ব্যাখ্যা দিবলৈ শিকক .
- বিভিন্ন আচৰণ আৰম্ভ কৰিবলৈ অনাদৃত অনুমান পৰীক্ষা কৰক।
- নিজৰ সজাগতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ নিজকে অন্বেষণ কৰক।
মুঠতে, মনোবিজ্ঞানীয়ে ব্যক্তিজনক কৰাত সহায় কৰে ডিপ্ৰগ্ৰেমে অসহায়তা শিকিছিল তেওঁলোকৰ চিন্তা আৰু আৱেগ পুনৰ গঠন কৰি, লগতে শিকি অহা আচৰণ যিয়ে তেওঁলোকক নিষ্ক্ৰিয়ভাৱে কাম কৰা বন্ধ কৰাত বাধা দিয়ে 't সুধিবলৈ কুণ্ঠাবোধ নকৰে। বুয়েনকোকোৰ এজন অনলাইন মনোবিজ্ঞানীয়ে আপোনাৰ ঘৰৰ পৰাই আপোনাৰ মানসিক সুস্থতা পুনৰুদ্ধাৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।