मानवी नातेसंबंधांच्या जगात, आपण अनेकदा स्वतःला भावनिक किंवा भावनिक अवलंबित्व मध्ये पाहतो, ज्यामध्ये एखादी व्यक्ती त्याच्या भावनिक गरजा किंवा कमतरता पूर्ण करू पाहत असलेल्या दुसर्‍याशी जास्त प्रमाणात जोडली जाते.

प्रभावी अवलंबित्व जीवनाच्या विविध पैलूंवर परिणाम करू शकते आणि वैयक्तिक वाढीस अडथळा आणू शकते आणि निरोगी आणि संतुलित नातेसंबंधांचा विकास.

या लेखात, आपण भावनिक अवलंबित्व म्हणजे काय, त्याचे प्रकार, कारणे, लक्षणे आणि परिणाम याचा सखोल अभ्यास करू. त्यावर मात करण्यासाठी आणि निरोगी आणि अधिक समाधानकारक नातेसंबंध प्रस्थापित करण्यासाठी आम्ही तुम्हाला व्यावहारिक धोरणे आणि मार्गदर्शक तत्त्वे देखील देऊ.

भावनिक अवलंबित्व म्हणजे काय

भावनिक अवलंबित्व म्हणजे अशी स्थिती ज्यामध्ये एखादी व्यक्ती भावनिकरित्या अवलंबून असते. दुसरा, सतत त्यांची मान्यता, लक्ष आणि प्रमाणीकरण शोधत आहे. बर्याचदा हे लहानपणापासून विकसित असुरक्षित भावनिक संलग्नक नमुन्यांमधून उद्भवते .

भावनिक अवलंबित्व काय आहे हे जाणून घेण्यासाठी, एखाद्या व्यक्तीला परस्पर संबंध कसे समजतात हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. सामान्यतः, व्यक्तीला इतर उपस्थिती किंवा लक्ष न देता अपूर्ण किंवा असुरक्षित वाटते. ज्या व्यक्तीवर भावनिकदृष्ट्या अवलंबून आहे अशा व्यक्तीशी जवळीक साधण्याची, त्यांची सतत मान्यता मिळवण्यासाठी आणिआर्थिक अवलंबित्व, ज्यामध्ये व्यक्तीकडे आर्थिकदृष्ट्या स्वत:चे समर्थन करण्याची क्षमता किंवा आत्मविश्वास नसतो.

जेव्हा जोडीदारावर भावनिक अवलंबित्व टाळण्याचा विचार येतो, तेव्हा निरोगी मर्यादा निश्चित करणे आणि प्रत्येकाचे भावनिक स्वातंत्र्य वाढवणे आवश्यक आहे. वैयक्तिक याचा अर्थ असा होतो की जोडप्याच्या प्रत्येक सदस्याकडे त्यांच्या भावनिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी इतरांवर अवलंबून न राहता त्यांची स्वतःची ओळख, स्वायत्तता आणि भावनिक कल्याण राखण्याची क्षमता आहे.

खालील आहेत काही मार्गदर्शक तत्त्वे जी तुम्ही आचरणात आणू शकता जोडप्याच्या भावनिक अवलंबित्वावर मात करण्यासाठी :

• निरोगी मर्यादा स्थापित करा : तुमच्या गरजा आणि अपेक्षा स्पष्टपणे आणि आदरपूर्वक संवाद साधा. म्हणायला शिका "//www.buencoco.es/blog/autoestima-y-relaciones-de-pareja">आत्म-सन्मान आणि नातेसंबंध: नातेसंबंधांमध्ये जास्त भावनिक जोड टाळण्यासाठी चांगला आत्मसन्मान महत्त्वाचा आहे. तुमचा स्वाभिमान बळकट करण्यासाठी आणि तुमच्या जोडीदाराच्या मान्यतेशिवाय वैयक्तिक मूल्याची भावना विकसित करण्यासाठी कार्य करा. तुमची स्वतःची उपलब्धी आणि क्षमता ओळखा आणि नात्यात स्वतःला कमी लेखू नका किंवा कमी लेखू नका.

शेवटी, हे लक्षात घेतले पाहिजे की भावनिक अवलंबित्व आणि लिंग हिंसा देखील हाताशी जाऊ शकते हात. हात, जसे की अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांमध्ये दर्शविले गेले आहे (Aiquipa, 2015; Hilario et al., 2020). व्यक्तीभावनिक अवलंबित्व हानीकारक नातेसंबंधात अडकू शकतो जेथे शक्ती आणि नियंत्रणाचे असंतुलन असते, एक हानिकारक चक्र तयार होते ज्यामध्ये पीडित व्यक्तीला असहाय्य आणि कमी आत्मसन्मान वाटतो . जिव्हाळ्याचा भागीदार हिंसाचार होतो तेव्हा, आदर, समानता आणि वैयक्तिक स्वायत्ततेवर आधारित बाह्य समर्थन आणि सुरक्षित वातावरण शोधणे आवश्यक आहे.

व्हेरा आर्सिक (पेक्सेल्स) चे छायाचित्र

मित्रांवर भावनिक अवलंबित्व

मैत्री आपल्या जीवनात महत्त्वाची भूमिका बजावते आणि संतुलित आणि निरोगी नातेसंबंध राखणे आवश्यक आहे. मित्रांवर भावनिक अवलंबित्व टाळण्यासाठी आम्ही धोरणे अंमलात आणू शकतो, पारस्परिकतेवर आधारित नातेसंबंध जोपासण्यापासून आपल्या सामाजिक वर्तुळात विविधता आणण्यासाठी एका व्यक्तीवर भावनिकरित्या अवलंबून राहू नये.

• शेती करा संतुलित संबंध : परस्पर संबंध आणि परस्पर आदर यावर आधारित मैत्री शोधा. आपण नेहमी जे काही घेतो त्यापेक्षा जास्त देतो असे वाटत असलेले संबंध टाळा आणि आपल्या परस्परसंवादात निरोगी संतुलन राखा.
• ‍ तुमच्या सामाजिक वर्तुळात विविधता आणा: तुमच्या मित्रांचे नेटवर्क वाढवा म्हणजे तुम्ही असे नसाल. भावनिकदृष्ट्या एकाच व्यक्तीवर अवलंबून. विविध गटांशी संपर्क साधा आणि तुम्हाला स्वारस्य असलेल्या क्रियाकलापांमध्ये सहभागी व्हा. हे तुम्हाला विविध प्रकारचे नातेसंबंध ठेवण्यास आणि मैत्रीमध्ये भावनिक अवलंबित्व टाळण्यास अनुमती देईल.

• स्वायत्ततेला प्रोत्साहन देतेभावनिक : तुमचे स्वतःचे भावनिक स्वातंत्र्य विकसित करण्यासाठी कार्य करा, स्वतःबद्दलची भावनिक जबाबदारी देखील महत्त्वाची आहे. आपल्या स्वतःच्या भावनिक गरजा पूर्ण करण्यास शिका आणि स्वतःमध्ये संतुलन शोधू शकता. याचा अर्थ मित्रत्वापासून दूर जाणे असा नाही, तर आत्मसन्मान आणि भावनिक तंदुरुस्तीचा एक भक्कम पाया असणे, जे तुम्हाला निरोगी आणि संतुलित नातेसंबंध टिकवून ठेवण्यास अनुमती देते.

तरुणांमध्ये भावनिक अवलंबित्व<12

मुले आणि पौगंडावस्थेतील मुले त्यांच्या भावनिक आणि सामाजिक विकासाच्या महत्त्वाच्या टप्प्यावर असतात, म्हणूनच त्यांच्या नातेसंबंधांमध्ये एक निरोगी भावपूर्ण जोड वाढवणे आवश्यक आहे. पौगंडावस्थेतील बालपणातील भावनिक अवलंबित्व आणि भावनिक आसक्ती टाळण्यासाठी, त्यांची स्वायत्तता वाढवणे, त्यांच्या स्वतंत्र निर्णयक्षमतेला चालना देणे आणि निरोगी आणि संतुलित संबंध प्रस्थापित करण्यासाठी त्यांना साधने प्रदान करणे महत्त्वाचे आहे.

• प्रचार करणे स्वायत्तता a: स्वतंत्र निर्णय घेण्यास आणि वैयक्तिक जबाबदारीला प्रोत्साहन देते. तरुणांना त्यांच्या स्वतःच्या आवडी, क्षमता आणि ध्येये विकसित करण्यासाठी प्रोत्साहित करते. त्यांना स्वतःची ओळख टिकवून ठेवण्यास शिकवणे आणि आनंदी राहण्यासाठी कोणावरही भावनिकरित्या अवलंबून न राहणे महत्त्वाचे आहे.
• ‍ भावनिक शिक्षण : तरुणांना व्यवस्थापित करण्यासाठी साधने प्रदान करणे आवश्यक आहे. त्यांच्या भावना निरोगी मार्गाने. पौगंडावस्थेतील भावनिक अवलंबित्व जीवन कठीण बनवू शकते.संबंध; या कारणास्तव, किशोरवयीन मुलांना खंबीर संवाद आणि संघर्ष निराकरण कौशल्ये शिकवणे आवश्यक आहे जेणेकरून ते त्यांच्या गरजा व्यक्त करू शकतील आणि निरोगी मर्यादा स्थापित करू शकतील.

• सहानुभूती आणि आदरास प्रोत्साहन देते : तरुणांना इतरांबद्दल सहानुभूती आणि आदर यांचे महत्त्व शिकवते. इतरांच्या गरजा आणि भावना समजून घेणे, तसेच सीमा निश्चित करणे आणि इतरांच्या सीमांचा आदर करणे याला प्रोत्साहन देते. हे त्यांना परस्पर आदर आणि परस्पर संबंधांवर आधारित निरोगी नातेसंबंध विकसित करण्यात मदत करेल, एखाद्यावर भावनिकरित्या अवलंबून राहणे टाळेल.

माझ्या पाळीव प्राण्यांवर भावनिक अवलंबित्व

पाळीव प्राणी आम्हाला कंपनी आणि बिनशर्त प्रेम , परंतु त्यांच्याशी समतोल संबंध राखणे महत्त्वाचे आहे.

पुढे, आम्ही आमच्या पाळीव प्राण्यांवर भावनिकदृष्ट्या कसे अवलंबून राहू नये , आणि त्यांच्या सहवासात आणि आमच्या वैयक्तिक भावनिक गरजा यांच्यात निरोगी संतुलन कसे राखायचे याचा शोध घेऊ.

• 1 तुमच्या भावनिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी केवळ त्यांच्यावर अवलंबून राहणे टाळा. इतर अर्थपूर्ण मानवी नातेसंबंध जोपासा आणि तुमच्या जीवनात संतुलन मिळवा.
• ‍ स्वतःची काळजी : खात्री करा की तुम्हीतुमच्या स्वतःच्या भावनिक आणि शारीरिक गरजांची तसेच तुमच्या पाळीव प्राण्यांची काळजी घ्या. तुम्‍हाला आनंदी करणार्‍या क्रियाकलाप करण्‍यात वेळ घालवा आणि त्यात तुमच्‍या पाळीव प्राण्यांचा समावेश नाही. हे निरोगी नातेसंबंध टिकवून ठेवण्यास आणि या प्राण्यांवर भावनिक अवलंबित्व टाळण्यास मदत करेल.

फोटो जॅफेट मास्ट (पेक्सेल्स)

कौटुंबिक भावनिक अवलंबित्व

कौटुंबिक गतिशीलता एक अनुकूल असू शकते पालकांपासून मुलांवर भावनिक अवलंबित्व आणि भावनांवर भावनिक अवलंबित्व दिसण्यासाठीचा भूभाग. उदाहरणार्थ, प्रमाणीकरण किंवा कुटुंबातील सदस्यांमधील गरजा पूर्ण करण्यासाठी सतत शोध.

कौटुंबिक भावनिक अवलंबित्व टाळण्यासाठी येथे काही कळा आहेत:

<8 मर्यादा स्थापित करा आणि वैयक्तिक स्वायत्ततेला प्रोत्साहन द्या: स्पष्ट मर्यादा स्थापित करा ज्यामुळे प्रत्येक व्यक्ती स्वतंत्रपणे विकसित होऊ शकेल. अतिसंरक्षण टाळा आणि प्रौढ मुलाला निर्णय घेण्यास आणि त्यांच्या स्वतःच्या जबाबदाऱ्या स्वीकारण्याची परवानगी द्या.
• संतुलित आणि आधार देणारे नातेसंबंध जोपासा : जर तुम्ही आई असाल, तर भावनिक जोडणीचे नाते शोधा आई-मुलगा किंवा परस्पर समर्थन आणि समजुतीवर आधारित आई-मुलीचे बंधन. कौटुंबिक भावनिक अवलंबित्व टाळण्यासाठी मुक्त संवाद, सहानुभूती आणि आदर यांना प्रोत्साहन देते.
• ‍ व्यक्तिमत्व आणि भावनिक स्वातंत्र्याला प्रोत्साहन देते : शोधासाठी प्रोत्साहन देतेआई आणि प्रौढ मुलाच्या वैयक्तिक आवडी आणि क्रियाकलाप. कौटुंबिक वातावरणाच्या बाहेर सामाजिक संबंध जोपासा आणि कौटुंबिक जीवन आणि वैयक्तिक उद्दिष्टे यांच्यात संतुलन शोधा.

लक्षात ठेवा की प्रत्येक व्यक्ती आणि प्रत्येक कुटुंब अद्वितीय आहे आणि गतिशीलता भिन्न असू शकते. आदर, स्वायत्तता आणि परस्पर समर्थन यावर आधारित संबंध निर्माण करणे हे ध्येय आहे. तुम्हाला भावनिक अवलंबित्व तुमच्यासाठी आव्हानात्मक वाटत असल्यास, वैयक्तिक धोरणे एक्सप्लोर करण्यासाठी आणि निरोगी नातेसंबंध निर्माण करण्यासाठी व्यावसायिक समर्थन मिळविण्याचा विचार करा.

भावनिक अवलंबित्वाची कारणे

भावनिक अवलंबित्व कशामुळे होते हे समजून घेण्यासाठी आम्हाला पहावे लागेल. त्याची कारणे. हे वैविध्यपूर्ण आणि कमी-अधिक क्लिष्ट असू शकतात, परंतु ते समजून घेतल्याने आम्हाला या वर्तनाच्या पॅटर्नमागील कारणे उलगडण्यास मदत होते . पुढे, आम्ही भावनिक अवलंबित्वाच्या काही कारणांचा शोध घेतो.

असुरक्षित आसक्तीचे सुरुवातीचे अनुभव

विविध प्रकारचे भावनिक आसक्तीचे प्रकार जे आपण बालपणात अनुभवले आहेत आणि आपण प्रौढ म्हणून निरोगी नातेसंबंध प्रस्थापित करण्याची आपली क्षमता कशी विकसित करतो यात काळजी घेणाऱ्यांसोबतच्या नातेसंबंधांची गुणवत्ता महत्त्वाची भूमिका बजावू शकते. जर बालपणात आपल्याला असुरक्षित आसक्तीचा अनुभव येत असेल, जसे की दुर्लक्ष, दुर्लक्ष किंवा त्याग, तर त्याची शक्यता जास्त असतेकी आम्ही कठोरपणे प्रमाणीकरण शोधतो आणि एका अवलंबित नातेसंबंधात पडतो.

कमी आत्मसन्मान

भावनिक अवलंबित्व आणि कमी आत्मसन्मान यांचा संबंध असू शकतो. आत्म-सन्मानाच्या समस्या एखाद्या व्यक्तीला सार्थक आणि प्रिय वाटण्यासाठी बाह्य मान्यता आणि प्रमाणीकरणावर अवलंबून राहू शकते. स्वत:वर आणि स्वतःच्या निर्णयांमध्ये आत्मविश्वास नसल्यामुळे सतत इतरांकडून प्रमाणीकरण आणि समर्थन मिळू शकते, भावनिक अवलंबित्व निर्माण होऊ शकते.

नकाराची भीती

नकाराची भीती (किंवा मोजमाप न करणे) एखाद्या व्यक्तीला नातेसंबंध ठेवण्यासाठी प्रवृत्त करू शकते, जरी ते अकार्यक्षम किंवा अस्वास्थ्यकर असले तरीही. एकटे राहणे किंवा प्रेम न करणे या भीतीमुळे नात्यात भावनिक अवलंबित्व निर्माण होऊन लक्ष आणि आपुलकीचा शोध घेण्याचा प्रयत्न होऊ शकतो.

भावनिक पोकळी भरून काढण्याची गरज आहे

भावनिक अवलंबित्वाचे नाते निर्माण होऊ शकते एक स्वत:मधील एक भावपूर्ण पोकळी भरण्याचा मार्ग म्हणून . जर रिक्तपणाची भावना असेल किंवा आंतरिक समाधानाची कमतरता असेल, तर तुम्हाला वाटत असलेल्या भावनिक समाधानासाठी तुम्ही सतत इतरांकडे पाहू शकता. यामुळे संपूर्ण आणि पूर्ण वाटण्यासाठी एखाद्यावर भावनिकदृष्ट्या अवलंबून राहणे होऊ शकते.

भावनिक असुरक्षितता

भावनिकदृष्ट्या असुरक्षित लोक विकसित होण्याची अधिक शक्यता असतेअकार्यक्षम भावात्मक संलग्नक . त्यांच्या स्वतःच्या भावनांवर आत्मविश्वास नसणे आणि त्यांचे व्यवस्थापन करण्याच्या क्षमतेमुळे इतरांना सतत मार्गदर्शन आणि भावनिक सुरक्षिततेचा स्रोत मिळू शकतो.

अकार्यक्षम नातेसंबंधांचे नमुने

आम्ही एक ज्या वातावरणात आपण अकार्यक्षम नातेसंबंध पाहिले आहेत किंवा भावनिक अवलंबित्वाचे नमुने पाहिले आहेत आमच्या संदर्भ आकृत्यांमध्ये, आम्ही त्या नमुन्यांना आंतरिक बनवण्याची आणि आमच्या स्वतःच्या वैयक्तिक नातेसंबंधांमध्ये त्यांची प्रतिकृती बनवण्याची अधिक शक्यता असते.

Andrea Piacquadio (Pexels) द्वारे फोटो

भावनिक अवलंबित्वाची लक्षणे

तुम्ही स्वतःला "माझ्याकडे भावनिक अवलंबित्व आहे" असे कधी म्हटले असेल तर कदाचित तुमच्या लक्षात आले असेल की एखादी गोष्ट तुमच्यामध्ये पाहिजे तसे काम करत नाही. भावनिक संबंध भावनिकदृष्ट्या अवलंबित मानल्या जाणार्‍या व्यक्तीची ओळख पटवण्यासाठी, ते भावनिक, संज्ञानात्मक आणि वर्तणुकीच्या पातळीवर कोणती लक्षणे दर्शवतात हे पाहणे महत्त्वाचे आहे. अशा प्रकारे, आम्ही समस्येचे निराकरण करू शकतो आणि प्रभावी उपाय शोधू शकतो.

येथे भावनिक अवलंबित्वाची 7 लक्षणे जी या मानसिक समस्येची उपस्थिती दर्शवू शकतात.

1. लक्ष आणि प्रमाणीकरणाची अत्याधिक गरज : भावनिकदृष्ट्या अवलंबून असलेल्या लोकांना सतत इतरांकडून लक्ष देण्याची आणि प्रमाणीकरणाची आवश्यकता असते. ते जिवावर उदार होऊन मंजुरी घेतात आणित्यांच्या वैयक्तिक पात्रतेची पुष्टी, आणि त्यांचा स्वाभिमान त्यांना मिळणाऱ्या लक्षावर मोठ्या प्रमाणात अवलंबून असू शकतो.

2. त्याग होण्याची भीती : भावनिक अवलंबित्वाचे आणखी एक लक्षण सोडण्याची तीव्र भीती आहे भावनिकदृष्ट्या अवलंबितांना एकटे राहण्याची भीती वाटते आणि त्याग करणे टाळण्यासाठी खूप प्रयत्न करावे लागतात, जरी त्याचा अर्थ त्यांच्या स्वतःच्या गरजांकडे दुर्लक्ष करणे किंवा विषारी नातेसंबंधात राहणे होय.

3. इर्ष्या आणि मालकी : आश्रित व्यक्तिमत्त्व असलेल्या व्यक्तींना त्यांच्या जोडीदारामध्ये मत्सर आणि या किंवा इतर महत्त्वाच्या व्यक्तींबद्दल स्वाभिमानाचा अनुभव येऊ शकतो. या भावना त्या व्यक्तीला गमावण्याच्या भीतीमुळे उद्भवतात ज्याच्याकडे त्यांनी त्यांचे बरेच लक्ष आणि प्रेम दिले आहे आणि त्यांना दुसर्‍यावर पूर्ण विश्वास ठेवण्यास त्रास होऊ शकतो.

4. भावनिकतेचा अभाव स्वायत्तता: भावनिक अवलंबित्व हे भावनिक नातेसंबंधांमध्ये स्वायत्ततेच्या अभावाने दर्शविले जाते. भावनिकदृष्ट्या अवलंबून असलेल्या लोकांना त्यांच्या स्वतःच्या भावना स्वतंत्रपणे व्यवस्थापित करण्यात अडचण येते आणि त्यांचे भावनिक कल्याण हे इतरांच्या उपस्थितीवर आणि प्रतिसादावर अवलंबून असते.

   ds

5. जोडप्याचे आदर्शकरण : भावनिक अवलंबित्व असलेल्या लोकांद्वारे ग्रस्त भावनिक जोड सहसा जोडप्याच्या आदर्शीकरणावर आधारित असते, परिपूर्ण गुणांचे श्रेय देतात आणि त्यांना एका पायावर ठेवतात. हे आदर्शीकरण होऊ शकतेजोडप्याच्या अपूर्णतेची ओळख नसणे आणि अपेक्षा आणि नातेसंबंधाची अवास्तव दृष्टी निर्माण करू शकते.

6. नात्याच्या हितासाठी अत्याधिक त्याग : भावनिकदृष्ट्या अवलंबून असलेल्या व्यक्ती नातेसंबंधाच्या कल्याणासाठी जास्त त्याग करतात. नातेसंबंध टिकवून ठेवण्यासाठी ते त्यांच्या स्वतःच्या गरजा, इच्छा आणि उद्दिष्टांकडे दुर्लक्ष करू शकतात, ज्यामुळे विषारी भावनिक अवलंबित्व होऊ शकते.

7. नकारात्मक भावनिक परिणाम : चे परिणाम भावनिक अवलंबित्व नकारात्मक असू शकते, जसे की चिंता, कमी आत्मसन्मान आणि नैराश्य. वैयक्तिक समाधानाचा अभाव, अकार्यक्षम नातेसंबंधांमध्ये अडकल्याची भावना आणि भावनिक स्वायत्ततेच्या अभावामुळे या भावना उद्भवू शकतात.

तुम्हाला यापैकी अनेक लक्षणे आढळल्यास, तुम्ही अनुभवत असाल पॅथॉलॉजिकल भावनिक अवलंबित्व किंवा संलग्नक विकार. हे नमुने आणि वर्तन ओळखणे ही या समस्येचे निराकरण करण्याची पहिली पायरी आहे आणि निरोगी आणि अधिक संतुलित संबंध प्रस्थापित करण्यासाठी आवश्यक मदत आणि उपचारात्मक समर्थन मिळवणे.

तुमची थेरपी सुरू करा आणि भावनिक अवलंबनाचे संबंध तोडून टाका

प्रश्नावली सुरू करा

भावनिक अवलंबित्व: DSM 5 (निदानविषयक निकष)

जेव्हा आपण याबद्दल बोलतो भावनिक अवलंबित्व आम्हीआपण आसपास नसताना हरवल्यासारखे किंवा विचलित होणे. अवलंबित्वाच्या नातेसंबंधात, व्यक्तीच्या ओळखीशी तडजोड केली जाऊ शकते, ज्यामुळे त्यांच्या निर्णयक्षमतेवर आणि त्यांच्या वैयक्तिक मूल्याच्या भावनेवर परिणाम होतो.

भावनिक अवलंबित्वामुळे नातेसंबंधांमध्ये असंतुलन निर्माण होऊ शकते आणि जेव्हा असे होते तेव्हा, दुसरी व्यक्ती ही भावनिक समाधानाचा मुख्य स्त्रोत बनते , जे थकवणारे आणि दोन्ही पक्षांसाठी हानिकारक असू शकते.

प्रभावी अवलंबित्व त्याच्या तीव्रतेमध्ये बदलू शकते आणि प्रत्येक व्यक्तीमध्ये वेगवेगळ्या प्रकारे प्रकट होऊ शकते. काही लोक रोमँटिक जोडीदारावर भावनिकदृष्ट्या अवलंबून असू शकतात, तर काही लोक मित्रांवर किंवा जवळच्या कुटुंबातील सदस्यांवर भावनिक अवलंबित्व विकसित करू शकतात.

हे लक्षात घेणे देखील महत्त्वाचे आहे की भावनिक अवलंबित्व जसे की मानसिक विकार किंवा आजार मानले जात नाही , त्याऐवजी वर्तनाचा एक नमुना जो गुणवत्तेवर नकारात्मक परिणाम करू शकतो जीवन आणि नातेसंबंध. भावनिक अवलंबित्व विकाराबद्दल बोलण्यासाठी, DSM 5 चे अनेक निदान निकष (मानसिक विकारांचे निदान आणि सांख्यिकी मॅन्युअल) पूर्ण केले पाहिजेत आणि व्यक्तीचे निदान आणि उपचार एखाद्या व्यावसायिकाने केले पाहिजेत.

बुडेगेरॉन बाखचे छायाचित्र ( Pexels)

माझ्याकडे भावनिक अवलंबित्व आहे की नाही हे कसे जाणून घ्यावे

तुम्हाला आश्चर्य वाटत असेल तर तुमच्याकडे आहे हे कसे ओळखावेकेवळ असंतुलित नातेसंबंध फॉर्म ज्यामध्ये एक व्यक्ती त्यांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी आणि प्रमाणीकरण मिळविण्यासाठी भावनिकदृष्ट्या दुसर्‍यावर अवलंबून असते. जरी ते समस्याप्रधान असू शकते आणि जीवनावर आणि नातेसंबंधांवर नकारात्मक परिणाम करू शकते, परंतु निदान नियमावलीमध्ये हे ओळखले जाणारे विशिष्ट मानसिक विकार नाही.

तथापि, भावात्मक अवलंबित्वाचा पॅथॉलॉजिकल प्रकार देखील आहे ज्याचा परिणाम होतो जास्त तीव्रता आणि कालावधी असलेली व्यक्ती: आश्रित व्यक्तिमत्व विकार , गंभीर भावनिक अवलंबित्वाचा एक प्रकार जो जीवनाच्या अनेक क्षेत्रांवर परिणाम करू शकतो आणि दैनंदिन कामकाजात उच्च पातळीची अस्वस्थता आणि हस्तक्षेप निर्माण करतो प्रभावित व्यक्तीचे, म्हणूनच विशेष उपचारात्मक हस्तक्षेप आवश्यक असतो.

आश्रित व्यक्तिमत्व विकार हे क्लिनिकल निदान आहे जे एक पॅटर्नचे वर्णन करते सतत भावनिक अवलंबित्व आणि इतरांची जास्त गरज. आश्रित व्यक्तिमत्त्व असलेल्या व्यक्तींमध्ये आत्मविश्वासाचा अभाव, त्याग करण्याची भीती आणि सतत मान्यता आणि समर्थनाची उच्च गरज दिसून येते.

ओव्हिडो विद्यापीठाच्या अभ्यासानुसार, भावनिक अवलंबित्व विकार चिंताग्रस्त संलग्नक शैली किंवा द्विधा मनस्थितीशी संबंधित आहे. या संलग्नक शैली असलेल्या लोकांना असुरक्षित प्रारंभिक संबंधांचा अनुभव आला आहे किंवाविसंगत, ज्यामुळे अस्वास्थ्यकर संलग्नक नमुने तयार होतात.

डीएसएम 5 नुसार डिपेंडेंट पर्सनालिटी डिसऑर्डर चे निदान निकष खालीलप्रमाणे आहेत:

• ‍ काळजी घेण्याची अत्याधिक गरज : व्यक्ती इतरांना त्यांची काळजी घेण्याची आणि त्यांच्या दैनंदिन जीवनातील महत्त्वाच्या जबाबदाऱ्या स्वीकारण्याची अत्याधिक गरज दर्शवते, अत्याधिक अवलंबित्वाचे नाते दर्शवते.
• ‍ त्यागाची भीती : भावनिक अवलंबित्व आणि त्यागाची भीती एकत्र येऊ शकते. या प्रकरणात, एखाद्या व्यक्तीमध्ये सोडले जाण्याची किंवा एकटे राहण्याची तीव्र भीती असते, अगदी अशा परिस्थितीतही जेथे हे शक्य नसते.
• ‍ निर्णय घेण्यात अडचण : व्यक्तीला दररोज घेण्यात अडचणी येतात इतरांच्या सतत सल्ल्याशिवाय आणि आश्वासनाशिवाय निर्णय.
• ‍ नात्यांमध्ये अवलंबित्व : त्यांच्या जीवनातील महत्त्वाच्या व्यक्तींशी सबमिशन आणि अत्याधिक संलग्नतेचा एक नमुना आहे, त्यांचे समर्थन आणि प्रमाणीकरण शोधत आहे.
• ‍ असहमती व्यक्त करण्यात अडचण : व्यक्ती आपला पाठिंबा किंवा आपुलकी गमावण्याच्या भीतीने असहमत व्यक्त करण्यास किंवा इतरांशी सामना करण्यास नाखूष आहे.
• ‍ प्रोजेक्ट सुरू करण्यात अडचण किंवा स्वतःच गोष्टी करणे : व्यक्तीला स्वतःहून प्रकल्प सुरू करण्यात किंवा पूर्ण करण्यात अडचण येते कारण त्यांच्यामध्ये आत्मविश्वास नसल्यामुळेस्वतःची क्षमता आणि निर्णय.
• ‍ सतत काळजी घेणे : व्यक्ती सतत इतरांकडून लक्ष आणि समर्थन शोधते, जरी ते आवश्यक किंवा योग्य नसले तरीही.
• अपुऱ्यापणाची भावना : अक्षम असण्याची किंवा इतरांच्या मदतीशिवाय जीवनाचा सामना करू शकत नसल्याची सततची धारणा असते.
• ‍ त्याग करण्याचा अत्याधिक व्यस्तता : व्यक्ती सोडल्या जाण्याच्या किंवा सोडल्या जाण्याच्या भीतीने सतत व्यस्त असतो आणि ते टाळण्यासाठी शक्य ते सर्व प्रयत्न करतो.
• ‍ कमी स्वायत्तता : निर्णय घेण्यामध्ये पुढाकार आणि स्वायत्ततेचा अभाव दिसून येतो आणि दैनंदिन जीवनात, बर्याच प्रमाणात इतरांवर अवलंबून असते.

व्यवसायिक व्यक्तीने अवलंबित व्यक्तिमत्व विकाराचे निदान करण्यासाठी, वरील निकषांची पूर्तता करण्याव्यतिरिक्त, या त्यांनी सुरुवातीस सुरुवात केली पाहिजे. प्रौढत्व आणि ते प्रभावित व्यक्तीच्या जीवनाच्या वेगवेगळ्या संदर्भांमध्ये उपस्थित असले पाहिजेत.

फोटो व्हेरा आर्सिक (पेक्सेल्स)

भावनिक अवलंबित्वावर मात कशी करावी

भावनिक अवलंबित्वावर मात करणे आवश्यक आहे वेळ, प्रयत्न आणि आत्म-शोध. येथे आम्‍ही तुम्‍हाला काही रणनीती आणि प्रायोगिक सल्‍ला ऑफर करतो जे तुम्‍हाला भावनिक संबंध संपवण्‍यात मदत करू शकतात. तथापि, लक्षात ठेवा की कधीकधी आणि समस्येच्या तीव्रतेनुसार एखाद्या व्यावसायिकाची मदत घेणे आवश्यक असते.भावनिक अवलंबित्वातून बाहेर पडण्यासाठी प्रशिक्षित.

पुढे, आम्ही काही भावनिक अवलंबित्वावर मात करण्यासाठी आणि वैयक्तिक स्वायत्तता पुनर्प्राप्त करण्यासाठी काही चाव्या शोधू l. तथापि, लक्षणांच्या तीव्रतेवर अवलंबून, भावनिक अवलंबनात विशेष मानसशास्त्रज्ञांशी सल्लामसलत करणे उचित आहे जेणेकरुन ते मूल्यांकन करू शकतील आणि समस्येचे निराकरण करण्याच्या सर्वोत्तम मार्गावर मार्गदर्शन करू शकतील.

• ‍ समस्या मान्य करा : स्वतःशी प्रामाणिक रहा. स्वीकार करा की तुम्हाला बदल करणे आवश्यक आहे आणि त्यावर मात करण्याचे आव्हान स्वीकारण्यास तयार आहात. बदलाची प्रक्रिया सुरू करण्यासाठी आत्म-विश्लेषण आणि आत्म-जागरूकता आवश्यक आहे.
• ‍ व्यावसायिक समर्थन शोधा : संलग्नक आणि भावनिक अवलंबित्वात तज्ञ असलेल्या मानसशास्त्रज्ञ किंवा थेरपिस्टच्या मदतीचा विचार करा. ते तुम्हाला तुमचे संलग्नक नमुने समजून घेण्यासाठी आणि तुमच्या वैयक्तिक वाढीवर कार्य करण्यासाठी आवश्यक साधने प्रदान करू शकतात.
• ‍ तुमचा आत्मसन्मान विकसित करा : स्वतःची सकारात्मक प्रतिमा जोपासणे आणि तुमच्या स्वतःच्या गुणांची कदर करणे आत्म-सन्मान बळकट करते, जे कोमिल्ला विद्यापीठाच्या वैज्ञानिक अभ्यासानुसार, निरोगी भावनिक जोडला अनुकूल करते.
• ‍ निरोगी मर्यादा स्थापित करा : "सूची"> म्हणायला शिका ;
• ‍ संज्ञानात्मक वर्तणूक थेरपी भावनिक l अवलंबित्व (CBT): CBT विचारसरणी ओळखणे आणि बदलणे यावर लक्ष केंद्रित करते आणिनकारात्मक वर्तन जे भावनिक अवलंबित्वात योगदान देतात. भावनिक अवलंबित्वावर कार्य करण्यासाठी भिन्न तंत्रे वापरली जातात, जसे की तर्कहीन विश्वासांना आव्हान देणे आणि वागणुकीतील सकारात्मक बदलांना प्रोत्साहन देण्यासाठी सामना करण्याच्या धोरणांचा विकास करणे.
• ‍ दांपत्य थेरपी : अशा प्रकरणांमध्ये जेथे अवलंबित्व संबंध आत ​​येतात या जोडप्याने असे दर्शविले आहे की भावनात्मक अवलंबित्व आणि भावनिक नियमन यावर कार्य करण्यासाठी संज्ञानात्मक वर्तणूक थेरपी देखील प्रभावी आहे. अस्वास्थ्यकर भावनिक जोडाच्या समस्यांचे निराकरण केले जाते आणि संवाद, मर्यादा निश्चित करणे आणि अधिक संतुलित नातेसंबंध निर्माण करणे यावर कार्य केले जाते.

• माइंडफुलनेस आणि विश्रांती तंत्र : विश्रांतीचा वापर ध्यान आणि माइंडफुलनेस किंवा ऑटोजेनिक प्रशिक्षण यासारखी तंत्रे चिंता कमी करण्यास, आत्म-चिंतन करण्यास आणि भावनांना निरोगी मार्गाने सामोरे जाण्याची क्षमता सुधारण्यास मदत करू शकतात.
<9

थेरपी व्यतिरिक्त, भावनिक अवलंबित्वावर कार्य करण्यासाठी इतर क्रियाकलाप आहेत . उदाहरणार्थ, तुम्ही तुमच्या भूतकाळातील नातेसंबंध आणि तुम्ही कठीण परिस्थितीवर कशी मात केली आहे यावर विचार करून जर्नल लिहू शकता ; किंवा तुम्ही स्वतःला पत्र लिहू शकता, तुमची गोष्ट सांगू शकता आणि तुम्हाला तुमच्या नातेसंबंधांमध्ये काय सुधारायचे आहे, मर्यादा कशी सेट करावी किंवा प्राधान्य कसे द्यावे याबद्दल लिहू शकतातुमच्या स्वतःच्या गरजा विरुद्ध इतरांच्या गरजा.

अन्वेषण सर्जनशील क्रियाकलाप जसे की चित्रकला , संगीत किंवा नृत्य देखील अभिव्यक्तीचा आणि भावनिक प्रकाशनाचा एक प्रकार असू शकतो. याशिवाय, तुम्ही सेल्फ-हेल्प मॅन्युअल किंवा व्यावहारिक मार्गदर्शक वापरू शकता जे भावनिक स्वातंत्र्य मजबूत करण्यासाठी आणि निरोगी नातेसंबंध निर्माण करण्यासाठी व्यायाम आणि सल्ला देतात.

भावनिक अवलंबित्वावरील पुस्तके

मदत करू शकतील अशा संसाधनांपैकी एक आपण एक अवलंबित्व संबंध आव्हान तोंड वाचन आहे. अशी पुस्तके आहेत जी भावनिक अवलंबित्वाची उदाहरणे देतात आणि मौल्यवान माहिती प्रदान करतात जी तुम्हाला ही समस्या समजून घेण्यास आणि त्यावर मात करण्यास मदत करू शकतात.

भावनिक अवलंबित्वावरील काही सर्वोत्तम पुस्तके येथे आहेत:

1. रॉबिन नॉरवुड द्वारे "महिला ज्या खूप प्रेम करतात": हे मानसशास्त्र क्लासिक विशेषतः स्त्रियांमधील भावनिक अवलंबित्व संबोधित करते आणि वर्तन पद्धती आणि विश्वासांचे परीक्षण करते ज्यामुळे एखाद्या व्यक्तीला जास्त प्रेम होते आणि स्वतःला प्रतिकूल नातेसंबंधांमध्ये गमावले जाते. निरोगी.

2 . "भावनिक अवलंबित्व: वैशिष्ट्ये आणि उपचार" जॉर्ज कॅस्टेलो ब्लास्को द्वारे: या कार्यात, लेखक नातेसंबंधांमधील भावनिक अवलंबित्वाचे नमुने आणि गतिशीलता सखोलपणे शोधतात आणि विषारी भावनिक जोड कसा प्रभावित करू शकतात यावर एक व्यापक आणि स्पष्ट देखावा देतात.आपले जीवन आणि भावनिक कल्याण.

3. वॉल्टर रिसो द्वारे "प्रेम किंवा अवलंबित्व: भावनिक आसक्तीवर मात कशी करावी आणि प्रेमाला पूर्ण आणि निरोगी अनुभव कसा बनवायचा": या पुस्तकात, लेखक प्रेम संबंधांमधील भावनिक जोडांना स्पष्टपणे आणि थेट संबोधित करतात. Riso वर्तन आणि विश्वासांचे नमुने शोधते ज्यामुळे एखाद्यावर भावनिकरित्या अवलंबून राहते आणि ही पद्धत तोडण्यासाठी आणि निरोगी संबंध निर्माण करण्यासाठी मौल्यवान साधने आणि व्यावहारिक उदाहरणे देतात.

हे कार्य अंतर्दृष्टी, दृष्टीकोन आणि प्रभावी अवलंबित्व प्रभावीपणे हाताळण्यासाठी व्यावहारिक धोरणे देतात. याव्यतिरिक्त, या पुस्तकांमध्ये तुम्हाला भावनिक अवलंबित्व वाक्ये सापडतील जी आम्हाला प्रतिबिंबित करू शकतात आणि आम्हाला नमुने आणि रिलेशनल डायनॅमिक्सची अधिक जागरूकता प्राप्त करण्यास मदत करतात जे तुम्हाला भावनिकदृष्ट्या स्वतंत्र होण्यापासून प्रतिबंधित करतात.

आत्ताच तुमच्या मानसशास्त्रज्ञाशी बोला आणि तुमचे भावनिक स्वातंत्र्य परत मिळवा

प्रश्नावली सुरू करा

लक्षात ठेवा की तुम्ही आमच्या मानसशास्त्रज्ञांच्या टीम च्या समर्थनावर अवलंबून राहू शकता, जे तुम्हाला प्रदान करतील भावनिक अवलंबित्व कशामुळे उद्भवते आणि या आव्हानावर मात करण्यासाठी कोणती पावले उचलली पाहिजेत हे समजून घेण्यासाठी मार्गदर्शन आणि मदत.

तुम्ही आज पहिले पाऊल उचलण्याचे ठरविल्यास, तुमच्या विशिष्ट गरजा समजून घेण्यासाठी आणि परिस्थितीशी जुळवून घेण्यासाठी डिझाइन केलेली वैयक्तिक प्रश्नावली पूर्ण करा.उपचार

स्वातंत्र्य आणि भावनिक स्वायत्ततेचा मार्ग तुमच्या बोटांच्या टोकावर आहे. पुढे जा!

भावनिक अवलंबित्व , अशी चिन्हे आणि प्रतिबिंबे आहेत जी तुम्हाला तुमच्या नातेसंबंधात हा पॅटर्न अनुभवत आहेत की नाही हे निर्धारित करण्यात मदत करू शकतात. येथे काही निर्देशक विचारात घेण्यासारखे आहेत :

• ‍ लक्ष आणि प्रमाणीकरणाची अत्याधिक गरज : तुम्ही सतत इतरांकडून लक्ष आणि मान्यता शोधत आहात की नाही यावर विचार करा. मौल्यवान तुम्हाला असे वाटते का की तुमचा स्वाभिमान तुमच्याकडे असलेल्या लक्षांवर मोठ्या प्रमाणात अवलंबून आहे?

• त्याग करण्याची भीती : तुम्हाला असण्याची तीव्र भीती वाटत आहे का ते तपासा सोडून दिले. तुमच्या स्वतःच्या गरजांकडे दुर्लक्ष करणे किंवा अस्वास्थ्यकर नातेसंबंधांमध्ये राहणे यासह सोडून देणे टाळण्यासाठी तुम्ही सर्वकाही करता का?
• ईर्ष्या आणि मालकीपणा : तुम्हाला तुमच्या जोडीदाराबद्दल मत्सर आणि मालकीपणा वाटतो का यावर विचार करा. तुमच्या जोडीदारावर पूर्ण विश्वास ठेवणे आणि त्यांना त्यांची स्वतःची वैयक्तिक जागा आणि नातेसंबंध ठेवण्याची परवानगी देणे तुमच्यासाठी अवघड आहे का?
• भावनिक स्वायत्ततेचा अभाव : तुमचे नियमन करण्यासाठी तुम्ही इतरांवर खूप अवलंबून आहात का याचे मूल्यांकन करा भावनिक अवस्था. तुमचे भावनिक कल्याण हे इतरांच्या उपस्थितीवर आणि प्रतिसादावर अवलंबून असते असे तुम्हाला वाटते का?
• भागीदाराचे आदर्शकरण : तुमच्या जोडीदाराला आदर्श बनवण्याची तुमची प्रवृत्ती आहे का, त्यांना परिपूर्ण म्हणून पाहून विचार करा. आणि त्यांना पेडस्टलवर ठेवून. तुम्ही तुमच्या जोडीदाराच्या अपूर्णतेकडे दुर्लक्ष करता किंवा कमी करता?
• नात्याच्या हितासाठी अत्याधिक त्याग : प्रतिबिंबित करानातेसंबंधाच्या बाजूने तुम्ही तुमच्या स्वतःच्या आनंदाचा आणि कल्याणाचा जास्त त्याग करता का. तुम्‍ही तुमच्‍या जोडीदाराला खूश करण्‍याच्‍या तुमच्‍या स्‍वत:च्‍या गरजा आणि इच्‍छांकडे दुर्लक्ष करता का?

जर तुम्‍हाला अधिक तंतोतंत मूल्‍यांकन करण्‍याची आवश्‍यकता असल्‍यास, तुम्ही भावनिक अवलंबन प्रश्नावली चा अवलंब करू शकता, जसे की भावनिक अवलंबित्वाची यादी (आयडीई) किंवा जोडप्यामधील भावनिक अवलंबनाचे प्रमाण (SED) . तुम्ही ऑनलाइन भावनिक अवलंबन चाचणी घेण्याचा देखील विचार करू शकता जे तुम्हाला तुमच्या नातेसंबंधातील नमुने आणि वर्तनांचे विश्लेषण करण्यासाठी विशिष्ट प्रश्न प्रदान करेल.

तथापि, लक्षात ठेवा की या प्रकारच्या साधनाद्वारे स्व-निदान कोणत्याही प्रकारे मानसिक आरोग्य व्यावसायिकाच्या मताची किंवा निदानाची जागा घेत नाही. जर तुम्हाला वाटत असेल की तुम्हाला भावनिक अवलंबित्वाचा विकार आहे आणि तुम्हाला मदत आणि मार्गदर्शन हवे असेल, तर प्रशिक्षित मानसशास्त्रज्ञाचा आधार घेणे चांगले.

भावनिक अवलंबनाचे प्रकार

भावनिक अवलंबित्व गतिशीलतेच्या विस्तृत श्रेणीमध्ये, भिन्न प्रोफाइल ओळखले जातात आणि तीन मुख्य प्रकारचे भावनिक अवलंबित लोकांचे वर्गीकरण केले जाते. हे प्रोफाइल भावनिक नातेसंबंधांमध्ये भिन्न भूमिका आणि गतिशीलता तसेच विविध प्रकारचे संलग्नक विकार दर्शवतात. चला त्या प्रत्येकाला तपशीलवार पाहू या:

आश्रित भावपूर्ण संलग्नक

पैकी एकभावनिक अवलंबित्वाचे विद्यमान नमुने हे आश्रित भावनिक संलग्नतेचे आहे, ज्यामध्ये व्यक्ती मागणी करणारी आणि गरजूची भूमिका घेते . तुम्हाला इतरांकडून लक्ष देण्याची, आपुलकीची आणि कौतुकाची तीव्र गरज वाटते. तुम्ही तुमच्या जोडीदाराकडून किंवा तुमच्या आयुष्यातील महत्त्वाच्या व्यक्तींकडून सतत प्रमाणीकरण आणि भावनिक जवळीक शोधता. त्यांचे भावनिक कल्याण हे बाह्य लक्ष आणि मान्यता यांच्याशी दृढ निगडीत आहे.

इंस्ट्रुमेंटल आश्रित संलग्नक

मागील प्रोफाइलच्या उलट, इंस्ट्रुमेंटल आश्रित गरजूंची भूमिका स्वीकारतात . इतरांकडून संरक्षण, मार्गदर्शन आणि काळजी घेते. असुरक्षित वाटते आणि त्याच्या/तिच्यासाठी इतर कोणीतरी निर्णय घेणे आवश्यक आहे. भावनिक अवलंबित्वाच्या या प्रकारच्या गतिशीलतेमध्ये, साधनावर अवलंबून असलेली व्यक्ती दैनंदिन जीवनातील मागण्यांना तोंड देण्यासाठी एक प्रकारचे मार्गदर्शन आणि सतत समर्थनासाठी इतरांकडे पहात असते.

सहनिर्भर संलग्नक

सहनिर्भर दाता, तारणहार आणि सहाय्यकाची भूमिका बजावतो . तुमचा कल संबंध निर्माण करण्याची प्रवृत्ती आहे ज्यामध्ये तुम्ही दुसऱ्याच्या गरजा पूर्ण करण्याची आणि त्यांची काळजी घेण्याची जबाबदारी घेता. तो स्वतःचे अस्तित्व सुनिश्चित करण्याचा आणि इतरांना अपरिहार्य वाटण्याचा प्रयत्न करतो. सहनिर्भरता एका व्यक्तीवर भावनिक अवलंबित्व वाढवते आणि कायम ठेवते, ज्यामुळे परस्पर गरजांचं एक अकार्यक्षम चक्र तयार होतं.

अँड्रिया पियाक्वाडिओचा फोटो(पेक्सेल्स)

भावनिक जोड शैली: भावनिक अवलंबित्वाचे बीज

भावनिक अवलंबित्व काय आहे हे जाणून घेण्यासाठी, प्रथम स्पष्ट केले पाहिजे भावनिक किंवा भावनिक संलग्नक काय आहेत आणि ते कोणते आहे या समस्येशी त्याचा संबंध.

भावनिक जोड हा एक खोल आणि कायमस्वरूपी भावनिक बंध आहे जो दोन लोकांमध्‍ये विकसित होतो, सहसा एक व्‍यक्‍ती आणि त्‍यांच्‍या प्राथमिक अटॅचमेंट आकृतीमध्‍ये, जसे की पालक किंवा प्राथमिक काळजी घेणारा. मुळात, ते भावनिक संबंध आणि घनिष्ठ नातेसंबंधांमध्ये अनुभवल्या जाणार्‍या सुरक्षिततेची, संरक्षणाची आणि जवळची भावना दर्शवते. L भावनिक आसक्ती आणि भावनिक अवलंबित्व यातील फरक हा आहे की पूर्वीचा संबंध निरोगी संबंधांवर आधारित आहे आणि नंतरचा हा एक पॅथॉलॉजिकल परिणाम आहे हानीकारक संबंध प्रस्थापित करण्याचा.

म्हणून, म्हणूनच, बालपणात विकसित झालेल्या भावनिक जोडांचा प्रौढत्वात भावनिक अवलंबित्वाच्या प्रवृत्तीवर महत्त्वपूर्ण प्रभाव पडतो. उदाहरणार्थ, चिंताग्रस्त-उभयशील संलग्नक प्रकार असलेले लोक, ज्यांना त्याग करण्याच्या अत्यधिक व्यस्ततेने आणि भावनिक प्रमाणीकरणासाठी सतत शोध द्वारे दर्शविले जाते, त्यांच्या प्रौढ संबंधांमध्ये भावनिक अवलंबित्व अनुभवण्याची शक्यता जास्त असू शकते. .

काही प्रकरणांमध्ये, लोक प्रति-निर्भरता विकसित करू शकतात . जेव्हा कोणी नाकारतो तेव्हा हे स्वतः प्रकट होतेभावनिक अवलंबित्वाचे स्वरूप आणि अत्याधिक स्वातंत्र्याचा शोध घेते, जसे की, नातेसंबंधातील नार्सिसिस्ट व्यक्तीसह.

जरी मादकपणा आणि भावनिक अवलंबित्व या दोन टोकाच्या असू शकतात आंतरवैयक्तिक संबंध, ते काही विशिष्ट प्रकरणांमध्ये देखील संबंधित असू शकतात, कारण नार्सिसिस्ट आणि भावनिकदृष्ट्या अवलंबून असलेल्या लोकांमध्ये निरोगी आत्मसन्मानाची कमतरता असू शकते आणि ते सतत बाह्य मान्यता आणि मान्यता शोधत असतात.

मानसोपचारतज्ज्ञांशी बोला आणि भावनिक अवलंबित्वापासून मुक्त व्हा

प्रश्नावली सुरू करा

प्रेम की भावनिक अवलंबित्व?

भावनिक अवलंबित्व हे प्रेम नाही, त्या दोन भिन्न संकल्पना आहेत , परंतु काहीवेळा ते नातेसंबंधात गोंधळात पडू शकतात. हे प्रेम आहे की अवलंबित्व आहे हे कसे ओळखावे? पहिली गोष्ट म्हणजे या दोन संकल्पनांपैकी प्रत्येकामध्ये काय समाविष्ट आहे हे स्पष्ट करणे आवश्यक आहे.

नात्यातील प्रेम हे खोल भावनिक संबंध, आदर, विश्वास आणि परस्पर समर्थन द्वारे दर्शविले जाते. एक निरोगी भावनिक स्वातंत्र्य आहे, जिथे प्रत्येक व्यक्तीला स्वतःमध्ये पूर्ण आणि सुरक्षित वाटते आणि बाँड एकत्र राहण्याच्या मुक्त आणि जाणीवपूर्वक निवडीवर आधारित आहे. याउलट, जोडप्यामध्ये भावनिक अवलंबित्व असमतोल नाते सूचित करते जिथे एक जोडीदार भावनिकरित्या दुसऱ्यावर अवलंबून असतो.

मध्येज्या प्रकरणांमध्ये भावनिक अवलंबित्व, लक्ष आणि आपुलकीच्या अत्यधिक गरजेद्वारे वैशिष्ट्यीकृत केले जाते, ते रोमँटिक संबंधांसाठी सक्तीचे आणि वेडसर शोध जोडले जाते, जरी ते हानिकारक किंवा असमाधानकारक असले तरीही, आपण बद्दल बोलू शकतो. प्रेम व्यसन , इतर लोकांशी रोमँटिकपणे संबंध ठेवण्याचा एक अस्वास्थ्यकर मार्ग.

जोडप्यामधील भावनिक अवलंबित्वाची लक्षणे मध्ये समोरच्या व्यक्तीसोबत असण्याची तीव्र गरज असू शकते, एक सोडून जाण्याची किंवा एखाद्या विशिष्ट क्षणी ते कोठे आहेत हे माहित नसण्याची चिन्हांकित भीती, प्रत्येक वेळी जोडप्याचा दुसरा सदस्य त्यांच्या मित्रांसह बाहेर जातो किंवा त्यांच्याशी संपर्काचा दुसरा प्रकार सुरू करण्याचा निर्णय घेतो तेव्हा अस्वस्थता आणि मत्सराची भावना तृतीय पक्ष आणि सतत प्रमाणीकरणाची गरज.

भावनिक अवलंबनात पडू नये म्हणून जोडप्यामध्ये चांगली भावनिक जोड आवश्यक आहे, ज्यामध्ये पुष्टी आणि ओळखीची आवश्यकता हे मुख्य स्त्रोत आहेत भावनिक समाधान. हे नमुने नातेसंबंधात असंतुलन निर्माण करू शकतात, ज्यामध्ये एक भागीदार दुसऱ्याच्या भावनिक समाधानात प्रमुख भूमिका घेतो. याशिवाय, इतर नातेसंबंध समस्या उद्भवू शकतात, जसे की आर्थिक अवलंबित्व किंवा महत्त्वाचे निर्णय घेण्यावर अवलंबून राहणे.

हे ओळखणे महत्त्वाचे आहे की जोडीदारावरील भावनिक अवलंबित्व ही निरोगी अभिव्यक्ती नाहीप्रेम . स्वायत्तता, परस्पर आदर आणि वैयक्तिक वाढीवर आधारित नातेसंबंध निर्माण करण्याऐवजी, या प्रकारच्या भावनिक जोडामुळे वैयक्तिक ओळख नष्ट होऊ शकते, मर्यादांचा अभाव आणि गरज आणि दुःखाची सतत भावना होऊ शकते.

या नमुन्यांबद्दल जागरूक असणे आणि अधिक संतुलित नातेसंबंध विकसित करण्याचा प्रयत्न करणे आवश्यक आहे, जिथे दोन्ही भागीदार एक आश्वासक आणि सहयोगी संबंधांच्या संदर्भात स्वतंत्र व्यक्ती म्हणून वाढू आणि विकसित करू शकतात. लक्षात ठेवा की, काही प्रकरणांमध्ये, हे साध्य करण्यासाठी, भावनिक अवलंबित्वामध्ये तज्ञ मानसशास्त्रज्ञ चे समर्थन आवश्यक असू शकते.

भावनिक अवलंबित्व कसे टाळावे

भावनिक अवलंबित्व आमचे नातेसंबंध, मैत्री, आमच्या कुटुंबातील आणि आमच्या पाळीव प्राण्यांशी सुसंवाद यासह आमच्या जीवनातील विविध पैलू प्रभावित करतात.

या प्रत्येक संदर्भातील काही भावनिक अवलंबित्व टाळण्‍याच्‍या काही चाव्‍या आहेत या जोडप्यामध्ये ज्याचा दोघांच्या संबंधांवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो; उदाहरणार्थ, मानसिक अवलंबित्व ज्यामध्ये सदस्यांपैकी एक त्यांच्या मानसिक आरोग्यासाठी दुसऱ्यावर अवलंबून असतो आणि जेव्हा ते एकटे असतात किंवा त्यांचा जोडीदार दूर असतो तेव्हा अस्वस्थता अनुभवते; लहर